اصول ایمنی و احتیاط های لازم در استفاده از جرثقیل سقفی
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
استفاده از جرثقیل سقفی بخشی جدایی‌ناپذیر از بسیاری از کارکردهای صنعتی است. این دستگاه روشی قابل اعتماد و کارآمد برای بلندکردن و حمل بارهای سنگین ارائه می‌دهد. با این حال، استفاده از جرثقیل سقفی در صورت عدم رعایت اقدامات احتیاطی می‌تواند خطرات قابل توجهی را ایجاد کند.
در این مقاله، اصول ایمنی و احتیاط‌های لازم در استفاده از جرثقیل سقفی را بررسی خواهیم کرد. اما در ابتدا لازم است قدری درباره این دستگاه‌ها و شیوه عملکرد آن بدانید.
جرثقیل سقفی چیست و چطور عمل می‌کند؟
جرثقیل سقفی که در انگلیسی با نام overhead crane شناخته می‌شود، نوعی جرثقیل است که از یک تیر افقی به نام پل (bridge) برای جابه‌جایی بارهای سنگین در طول باند استفاده می‌کند. پل توسط دو یا چند پایه عمودی، که به کف یا سازه تکیه‌گاه ساختمان متصل شده و پشتیبانی می‌شود.
اپراتور جرثقیل سقفی، از یک طناب آویز یا یک کنترل از راه دور برای جابه‌جایی بار در طول باند و بالا و پایین‌بردن آن استفاده می‌کند.
جرثقیل‌های سقفی معمولاً با برق کار می‌کنند و می‌توانند برای بلندکردن و جابه‌جایی بارهای سنگین در کارخانه‌ها، انبارها و سایت‌های ساختمانی استفاده شوند.
آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که یک روش ایمن و کارآمد برای جابه‌جایی بارهای سنگین ارائه دهند، اما باید اقدامات احتیاطی مناسب برای جلوگیری از حوادث انجام شود.
خطرات رایج در استفاده از جرثقیل سقفی
با دانستن خطرات رایج در هنگام استفاده از جرثقیل سقفی، می‌توانید برای کنترل و پییشگیری از آن‌ها برنامه‌ریزی کنید. خطرات رایج به‌شرح زیر هستند.
سقوط اجسام
ممکن است بارها در حین استفاده از جرثقیل سقفی، بلندکردن یا جابه‌جایی سقوط کنند.
پیشگیری: از ایمن‌سازی مناسب بار اطمینان حاصل کنید و از لوازم بالابر مناسب استفاده نمایید. تجهیزات و تسمه‌ها باید مرتباً بازرسی شوند.
تماس اپراتور با قطعات متحرک
اپراتورها و سایر پرسنل در معرض خطر گرفتارشدن در قطعات متحرک، مانند قلاب جرثقیل، طناب، یا زنجیر هستند.
پیشگیری: فاصله ایمن را از قطعات متحرک حفظ کنید.
خطرات الکتریکی
جرثقیل‌های سقفی با برق کار می‌کنند و در صورت آسیب‌دیدن سیم‌ها یا قطعات الکتریکی، خطر برق‌گرفتگی یا آتش‌سوزی وجود دارد.
پیشگیری: به‌طور منظم قطعات الکتریکی را بازرسی کنید، سیم‌کشی آسیب‌دیده را به‌سرعت تعمیر یا تعویض کرده و از اتصال زمین (ارت) مناسب اطمینان حاصل کنید.
فروپاشی جرثقیل
حمل بار بیش از ظرفیت جرثقیل می‌تواند منجر به شکست ساختاری و فروپاشی جرثقیل شود.
پیشگیری: اپراتورها باید ظرفیت حمل بار را به‌طور دقیق بدانند. برای جلوگیری از اضافه‌بار از سنسورهای بار و سوئیچ‌های محدود استفاده کنید.
برخورد جرثقیل
جرثقیل‌های سقفی ممکن است با یکدیگر، سازه‌ها یا سایر تجهیزات در محل کار برخورد کنند.
پیشگیری: اجرای پروتکل‌های ارتباطی مناسب، نصب سیستم‌های جلوگیری از برخورد و علامت‌گذاری واضح مسیرهای سفر جرثقیل این مشکلات را برطرف می‌کند.
خرابی اجزای حیاتی
خطر: خرابی اجزای حیاتی مانند بالابرها، ترمزها یا عناصر سازه‌ای جرثقیل می‌تواند منجر به حوادث فاجعه‌آمیز شود.
پیشگیری: به‌طور منظم اجزای حیاتی را بازرسی و آزمایش کنید. هر قطعه فرسوده یا آسیب‌دیده را به‌سرعت تعویض کنید و آزمایش بار را به‌عنوان بخشی از تعمیر و نگهداری معمول انجام دهید.
اصول ایمنی و احتیاط‌های لازم در استفاده از جرثقیل سقفی
برخی از اصول ایمنی و احتیاط‌های لازم در استفاده از جرثقیل سقفی به‌شرح زیر هستند:
آموزش اپراتور
فقط پرسنل آموزش‌دیده و مجاز باید از جرثقیل‌های سقفی استفاده کنند. آموزش صحیح تضمین می‌کند که اپراتورها با تجهیزات، کنترل‌های آن و پروتکل‌های ایمنی آشنا هستند.
بازرسی قبل از استفاده
باید قبل از هر بار استفاده از جرثقیل سقفی یک بازرسی کامل انجام گیرد. هرگونه آسیب قابل مشاهده، شل‌بودن پیچ و مهره یا اجزای فرسوده باید در نظر گرفته و اصلاح شود.
آگاهی از ظرفیت بار
لازم است به ظرفیت بار جرثقیل پایبند باشید. حمل بار بیش از ظرفیت نامی می‌تواند پایداری جرثقیل را به خطر بیندازد و منجر به حوادث شود.
امنیت بار
بارها را قبل از بلندکردن به درستی ایمن کنید. از قلاب‌ها یا سایر وسایل بالابر مناسب استفاده کنید و از متعادل‌بودن بار اطمینان حاصل کنید.
ارتباط شفاف
برقراری ارتباط شفاف و استاندارد بین اپراتور جرثقیل و سایر پرسنل درگیر در عملیات بلندکردن بار، لازم است. از سیگنال‌های دستی، بی‌سیم یا سایر وسایل ارتباطی برای انتقال دستورالعمل‌ها استفاده کنید.
جلوگیری از ورود پرسنل غیرمجاز
پرسنل غیرمجاز را از منطقه عملیاتی جرثقیل دور نگه دارید. این امر خطرات ایمنی ناشی از حضور افرادی که با کارکرد جرثقیل آشنا نیستند را کاهش می‌دهد.
استفاده از موانع و علائم هشدار‌دهنده
از موانع و علائم هشدار‌دهنده برای تعیین منطقه کارکرد جرثقیل استفاده کنید. این کار به جلوگیری از دسترسی غیرمجاز کمک کرده و به دیگران در مورد خطرات احتمالی هشدار می‌دهد.
استفاده از ابزار محافظت شخصی(PPE)
از تجهیزات حفاظت فردی مناسب از جمله کلاه محکم، دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید. این ابزارها به محافظت از اپراتورها و سایر پرسنل در برابر خطرات احتمالی در مجاورت جرثقیل کمک می‌کنند.
از حرکات ناگهانی بار خودداری کنید
از شروع، توقف یا تغییر جهت ناگهانی بار خودداری کنید. حرکات ناگهانی می‌تواند منجر به نوسان بار شود و بار و پرسنل را در معرض خطر قرار دهد.
حفظ دید واضح
مطمئن شوید که بار و مسیر حرکت آن را به‌خوبی می‌بینید. این امر به‌ویژه هنگام کار در نزدیکی موانع، دیوارها یا سایر تجهیزات مهم است.
سرویس و نگهداری‌های مرتب
برنامه‌ریزی برای سرویس دوره‌ای و نگهداری منظم جرثقیل بسیار منظم است. این سرویس شامل بررسی و روان‌کاری قطعات متحرک، بازرسی اجزای الکتریکی و رسیدگی به هرگونه مشکل احتمالی است.
فعالیت در محدوده‌های تعیین‌شده
جرثقیل را در محدوده‌های تعیین‌شده، از جمله ظرفیت بار، سرعت و دامنه حرکت به‌کار بگیرید. استفاده از جرثقیل سقفی فراتر از این محدودیت‌ها می‌تواند منجر به خرابی تجهیزات و حوادث شود.
برنامه‌ریزی برای واکنش اضطراری
برنامه‌ریزی برای واکنش اضطراری، شامل رویکردهایی برای مدیرت حوادث، جراحات یا خرابی‌ها است. این کار کمک می‌کند که در صورت ایجاد مشکل، بتوانید هماهنگ با همه پرسنل و بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده عمل کنید.
تست بار (Load Testing)
به‌طور دوره‌ای آزمایش بار را انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که جرثقیل می‌تواند ظرفیت نامی خود را به‌شکل ایمن حمل کند. این آزمایش به شناسایی مشکلات احتمالی قبل از بحرانی‌شدن کمک می‌کند.
سیستم تعلیق آسانسور، خطرات و عواقب عدم رعایت
سایر اقدامات امنیتی هنگام استفاده از جرثقیل سقفی شامل موارد زیر هستند:
اطمینان حاصل کنید که جرثقیل سقفی برای کار مورد نظر، مناسب است.
بررسی کنید که آیا سایت و مسیر، ریل‌ها انسدادی دارند یا خیر
بار هدف را بررسی کنید و ببینید آیا جرثقیل سقفی قادر به بلندکردن، حرکت و بالا بردن بار هدف است یا خیر.
اطمینان حاصل کنید که تمام ماشین‌آلات و سایر تجهیزات در مکان‌های مورد نظر قرار دارند.
قبل از شروع، به همه افراد نزدیک، از جمله پرسنل هشدار دهید. اطمینان حاصل کنید که مسیر جرثقیل از افراد و سایر موانع پاک است.
قلاب را با احتیاط به‌طور کامل روی بالابر بالا ببرید و بررسی کنید که آیا قفل بسته شده است یا خیر. در حین بارگیری، زنجیر نباید پیچ بخورد.
پس از آویزان‌کردن بار، از جرثقیل فاصله گرفته و سپس آن را روشن کنید.
سعی کنید با حرکت آرام بار، نوسان را به‌حداقل برسانید. اگر بالابر هنگام حرکت از سطح زمین خیلی فاصله نداشته باشد ، فرآیند جابه‌جایی امن‌تر خواهد بود.
هیچ فردی نباید همراه با بار با جرثقیل حمل شود.
بار را از روی قلاب بلغزانید. آن را فشار ندهید یا نکشید.
بار را معلق و بدون مراقبت رها نکنید.
سخن آخر
استفاده از جرثقیل سقفی یکی از ملزومات بسیاری از کارهای صنعتی است. با این حال برای جلوگیری از بروز حادثه لازم است موارد ایمنی را که در این مقاله ذکر شده است رعایت کنید.
منابع
WHAT IS AN OVERHEAD CRANE?: TYPES, COMPONENTS, AND TERMINOLOGY
6 overhead crane safety tips to protect your workers
نظرات کاربران