نحوه عملکرد و اجزای آسانسور
آنچه در این مقاله می خوانید
این روزها، آسانسورها به بخش جدایی‌ناپذیر از فضای داخلی تمام ساختمان‌های بزرگ تبدیل شده‌اند. با این حال کم نیستند افرادی که هنوز شناخت کامل و دقیقی از آنها ندارند. در واقع آنان نمی‌دانند که این دسته از محصولات دارای چه اجزایی بوده یا به چه صورت عمل می‌کنند.
همین عامل هم موجب اشتباهات متعدد در زمان خرید یا استفاده خواهد شد. ما در ادامه این مقاله سعی داریم تا این خلأ را پر کرده و به بررسی نحوه عملکرد و اجزای آسانسور بپردازیم. لذا اگر شما هم تمایل دارید تا با این محصولات کاربردی آشنا شوید، حتماً ما را تا انتهای این مقاله همراهی فرمایید.
اجزای آسانسورها
هر آسانسوری اجزا و بخش‌های مختلفی دارد که در صورت عملکرد هماهنگ آنها در کنار همدیگر، می‌توان کارکرد صحیح و بهینه‌ای را انتظار داشت. به عبارت ساده‌تر، بدون هر یک از این اجزا، می‌توانیم یک آسانسور کامل و بی‌عیب داشته باشیم. با این حال بخش زیادی از کاربران به‌خوبی با این اجزا و البته عملکرد آنها آشنایی ندارند. ما در ادامه تمام این اجزا و البته عملکرد یک آسانسور را خدمت شما عزیزان شرح داده‌ایم تا بهتر با این محصول کارآمد آشنا شوید.
درب آسانسور
اولین بخش از آسانسور که یک شخص عادی با آن مواجه می‌شود، درب آسانسور است. این درب متناسب با مدل آسانسور تغییر کرده و می‌تواند ساختار مختلفی داشته باشد. از جمله معمول‌ترین ساختارها برای درب آسانسور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لولایی
- کنار جمع شونده
- کشویی از وسط باز شونده
- اتوبوسی
- آکاردئونی
- گیوتینی
- دو لته کشویی
- و…
البته این روزها بیشتر از درب‌های دو لته کشویی استفاده می‌شود که هم عملکرد بهتری داشته و هم ایمنی آنها بیشتر است. البته باید بدانید که درب آسانسور هم برای کابین تعبیه شده و هم در طبقات هم درب مجزایی برای آن قرار می‌گیرد. از طرفی دیگر این درب‌ها توسط سیستم اصلی آسانسور، در زمان حرکت آن قفل می‌شوند تا از بروز حوادث ناخواسته جلوگیری شود.
کابین آسانسور
کابین آسانسور به‌عنوان بخش دوم و البته برجسته این وسایل شناخته می‌شود که افراد با آن مواجه می‌شوند. این بخش همان محفظه‌ای است که انسان یا بار در آن قرار می‌گیرد. برای ساخت آن هم از متریال‌ها و ترکیبات مختلفی مانند فلز، پلیمر، شیشه، چوب ام دی اف و… استفاده می‌شود.
عموماً نوع این متریال و البته ابعاد کابین متناسب با نوع کاربری آن تغییر می‌کند. برای مثال اگر کاربری آسانسور برای حمل بار باشد، مسلماً ابعاد بزرگ‌تری برای آن در نظر گرفته می‌شود. همچنین ابعاد این بخش تأثیر مستقیمی بر روی سایر قسمت‌ها می‌گذارد. مواردی مانند قدرت موتور، ابعاد کانال و… همگی جوز مواردی است که بر مبنای سایز این بخش تعیین می‌شوند.
ریل آسانسور
ریل آسانسور را می‌توان از قطعات فنی و البته بسیار مهم در بدنه آسانسورها تلقی کرد که تأثیر بسیار زیادی در عملکرد آن دارد. در واقع ریل آسانسور به قطعه‌ای گفته می‌شود که درون چاه آسانسور نصب شده و به حفظ تعادل آسانسور کمک می‌کند. در واقع کابین آسانسور بر روی این ریل حرکت می‌کند. چنین ساختاری باعث می‌شود تا از حرکت‌های افقی آسانسور جلوگیری شده و مانع از بی‌نظمی تعادل کابین می‌شود.
سیم بکسل یا کابل آسانسور
سیم بکسل را می‌توان از دیگر قطعات بسیار مهمی دانست که تأثیر زیادی در امنیت آسانسور دارد. در واقع این سیم‌بکسل‌ها، بر روی فلکه موتور قرار گرفته و طرف دیگر آنها به کابین آسانسور متصل است. لذا چرخیدن این فلکه، باعث بالا رفتن و حرکت آسانسور می‌شود. شکی نیست که امنیت کابین و سرنشینان آن تا حد زیادی به این سیم بکسل و البته اجزای آن بستگی دارد. به همین جهت هر اندازه که امنیت آن بیشتر باشد، بدون شک دوام آسانسور در برابر شرایط ناخواسته هم بیشتر می‌شود.
غالباً برای ساخت این سیم بکسل‌ها، از سیم‌های فولادی با مغز کنفی استفاده شده و قطر آنها هم بین 9 تا 13 میلی‌متر است. البته این قطر و تعداد آنها در هر آسانسور، تا حد زیادی به ابعاد کابین و البته نوع کاربری آن بستگی دارد. لازم به ذکر است که قطر بیشتر این بخش باعث افزایش اصطکاک و البته کاهش سرعت آسانسور می‌شود.
موتور آسانسور
موتور آسانسور را می‌توان به‌عنوان قلب اصلی این محصول در نظر گرفت. این محصولات تنوع بسیار زیادی دارند که هر کدام از آنها برای نوع خاصی از این محصولات مناسب هستند. موتورهای گیرلس، موتورهای گیربکس دار، موتورهای AC و DC ، موتورهای تک سرعته، موتورهای دو‌سرعته و… گوشه‌ای از تنوع در این حیطه را نشان می‌دهند. عموماً باید نوع موتور را متناسب با شرایط کابین و البته آسانسور انتخاب کرد.
اما در حالت کلی این موتورها در بخش بالایی چاه آسانسور نصب شده و دارای یک فلکه هستند که بکسل بر روی آن قرار گرفته است. چرخیدن این بکسل می‌تواند باعث حرکت آسانسور شود. البته ساختار موتور می‌تواند متناسب با نوع آن تغییر کند.
ترمز موتور
ترمز موتور را می‌توان یکی از مهم‌ترین قطعاتی دانست که در امنیت آسانسورها تأثیر مستقیمی دارد. این بخش دارای یک سیم پیچ و هسته فلزی است. در کنار آن هم یک بازو به همراه لنت‌هایی بری روی آن قرار دارد. عموماً از لنت ماشین‌های سنگین برای این بخش هم استفاده می‌شود. عموماً ترمز آسانسورها به‌صورت دائمی درگیر هستند. مگر زمانی که آسانسور در حالت حرکت باشد. از طرفی دیگر ولتاژ آنها نیز متناسب با نوع موتور و البته شرایط کابین متغیر خواهد بود.
تابلو فرمان آسانسور
تابلو فرمان آسانسور را می‌توان یکی دیگر از مهم‌ترین قطعاتی دانست که عملکرد آسانسورها بدون آن مختل می‌شود. این تابلو در بخش بالایی چاه آسانسور و در قسمت موتورخانه نصب می‌شود. عموماً تمام اجزای الکتریکی و مکانیکی آسانسورها بر مبنای همین تابلو فرمان عمل می‌کند. لذا به‌عنوان مغز آسانسور شناخته می‌شود. البته باید این مورد را خاطرنشان کنیم که انواع مختلفی از تابلو فرمان هم وجود دارد که هر کدام از آنها برای نوع خاصی از ساختمان‌ها به کار می‌روند.
نحوه عملکرد کلی آسانسور
حال که با اجزای آسانسور آشنا شدید، یقیناً درک عملکرد آن هم برایتان ساده‌تر می‌شود. در حالت کلی آسانسورها عملکردی مشابه قرقره دارند. یعنی یک جسم دیگر به‌وسیله طناب بالا و پایین می‌شود. البته در آسانسورها برخی تغییرات جزئی وجود دارد. در این محصولات، یک فلکه دایره‌ای در بخش بالایی چاه آسانسور وجود دارد که سیم بکسل بر روی آن قرار می‌گیرد. یک طرف این سیم به وزنه تعادل و طرف دیگر آن به کابین متصل است.
خود کابین هم بر روی ریلی که به دیوار متصل شده، نصب می‌شود. زمانی که موتور حرکت کند، فلکه هم می‌چرخد. با این کار، کابین و وزنه به حرکت در می‌آیند. اما عملکرد به نحوی است که همواره وزنه و کابین با همدیگر در یک ساختار تعادلی قرار دارند. افزون بر این موارد، جرم این وزنه بابا جرم کابین خالی برابر است. لذا توان موتور تنها برای به حرکت درآوردن وزن سرنشینان استفاده می‌شود.
همچنین در مورد “تاریخچه آسانسور و تکامل آن” بخوانید
البته باید این مورد را خاطرنشان کنیم که ساختار مذکور برای آسانسورهای الکتریکی – کششی است. اما مدل‌های دیگری مانند نمونه‌های هیدرولیکی هم در بازار وجود دارد که ساختار و عملکرد آنها با نمونه‌های دیگر متفاوت است. ولی به‌اندازه این ساختار مرسوم نیستند.
سخن پایانی
نحوه عملکرد و اجزای آسانسور را می‌توان به‌عنوان دو فاکتور بسیار مهم برای شناخت این گروه از محصولات دانست. در واقع نمی‌توان بدون این دو مولفه، شناخت کافی از آسانسورها را به دست آورد. ما در این مقاله سعی کردیم تا مرور واضحی بر روی آن داشته و جنبه‌های مختلفش را خدمت شما عزیزان بیان کنیم. با این حال اگر هنوز سؤال یا ابهامی در این زمینه دارید، می‌توانید از طریق بخش نظرات با ما مطرح فرمایید.
منابع
http://www.electrical-knowhow.com/2012/04/basic-elevator-components-part-one.html
نظرات کاربران